Ja! Je hebt het goed gelezen. Klinische studies wijzen uit dat van alle chronische ziekten in Nederland, de oorzaak voor 50 tot 75% bij stress ligt! Dat is nogal wat, hoor ik je denken. Voor velen is het de normaalste zaak van de wereld geworden. Wat gebeurt er allemaal in je lichaam wanneer je stress hebt? Wat zijn de gevolgen? En waarom worden we er (chronisch) ziek van?
Wat is stress?
Wanneer jij stress ervaart reageert jouw lichaam door adrenaline vrij te maken. Het lichaam komt in een fight-flight modus. Adrenaline zorgt voor een activatie in de hersenen namelijk de HPA-as, de hypothalamus-, hypofyse- en bijnier(/adrenals)- as. Deze HPA as zou eigenlijk het lichaam weer in rust moeten brengen door het uit de fight-flight modus te halen. Dit gebeurt door het aanmaken van cortisol. Wanneer er cortisol is, kan het lichaam weer in homeostase ofwel balans komen.
Lichamelijke reacties op stress
- Inwendige organen krijgen minder bloed
In een stress reactie is het geen noodzaak dat bijvoorbeeld de spijsvertering werkt. Je staat namelijk in fight-flight modus. Je moet in beweging komen! De energie en het bloed gaat naar de spieren en dus niet naar organen zoals de spijsverteringsorganen. Zo is het lichaam geprogrammeerd. Zodoende krijgen mensen met langdurige stress vaak ook spijsverteringsklachten. - Lichaamsfuncties die te maken hebben met groei krijgen minder energie
Ook de functies als aanmaak van nieuw weefsel, herstel van een wond, herstel van de huid komen op de tweede plaats omdat de energie naar de spieren toegaat. - Voortplanting wordt geremd
De voortplanting en vruchtbaarheid zijn ook niet van belang in een fight-flight modus en zal dus ook afnemen. Langdurige stress kan dus een oorzaak zijn van vruchtbaarheidsproblemen. - De bloedsuikerspiegel gaat omhoog
Daardoor gaat de alvleesklier insuline aanmaken om de glucose ‘weer’ op te nemen. Wanneer de glucose is opgenomen krijg je een lage bloedsuikerspiegel waardoor je een ‘suikerdip’ krijgt en wilt gaan eten. Dat is waarom je vaak tijdens stress blijft eten. - Immuunsysteem wordt geremd
Cortisol is er voor om de stress reactie uit te zetten. Maar cortisol is er ook om een ontstekingsreactie uit te zetten. De stress reactie gaat voor, kwestie van leven of dood. Daarmee wordt het immuunsysteem onderdrukt en zal de ontsteking nog actief blijven. Dit is de reden waarom mensen die ziek zijn en stress hebben, slecht of langzaam herstellen.
Chronische stress
Sommige mensen ervaren (bijna) altijd stress en hebben dus chronische stress. Bij deze mensen staat de HPA-as continu aan, er wordt cortisol aangemaakt. Cortisol zal altijd eerst proberen te zorgen dat het lichaam weer in balans komt. Je spreekt dan eigenlijk over een soort van ‘dweilen met de kraan open’. Het lichaam wil weer in balans komen maar de oorzaak van stress gaat niet weg en zorgt weer voor een nieuwe impuls. Op deze manier kunnen mensen chronische klachten overhouden aan stress zoals bijnieruitputting, burn-out, vermoeidheid, spierpijn, allergieën, vruchtbaarheidsproblemen, en o.a. auto-immuunziekten.
